Yıl: 2004/ Cilt: 6 Sayı: 1 Sıra: 2 / No: 177 /     DOI:

Yeni Ekonomi Çerçevesinde Çalışma Hayatında Yaşanan Dönüşümler
Dr. Aşkın KESER
Uludağ Üniversitesi - İİBF - Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü

Giriş:

Günümüzde yaşanmakta olan değişimler, 10 yıl önceki, 20 yıl önceki ve ya 30 yıl öncesi ekonomide yaşananlar ile çok önemli farklılıklar içermektedir. Başta enformasyon teknolojisi olmak üzere pek çok yeni endüstrilerin geliştiği ve bu yüzden yeni ekonomi kavramının kullanılmaya başlandığı görülmektedir. "Yeni ekonomi" üzerinde, uzlaşma sağlanmamış, uzman ve bilim adamları tarafından kavramsal açıdan net bir tanıma ulaşılamamıştır. Bazı yazarlara göre; eski ekonomiden çok fazla bir değişim söz konusu değildir. Bazılarına göre ise; ekonomik, kültürel, sosyal sonuçları ile teknolojinin de gelişimi ile yepyeni bir ekonomi doğmuştur. Bu çalışma; yeni ekonomi kavramı çerçevesinde çalışma hayatındaki dönüşümleri ele almayı hedeflemektedir.

1. Kavramsal Çerçeve:

Yeni ekonomi kavramının açıklanması konusunda ortak bir tanıma ulaşılamadığı görülmektedir. Yeni ekonomi olarak isimlendirilen kavram, bazı görüşe göre, Internet’in, elektronik ticaretin (e-commerce) ve ileri teknolojiyle birlikte bütün şeylerin artan önemi biçiminde anlamlandırılmaktadır. (1) Bazı düşünürler kavramı çok kısa, "yeni ekonominin öncelikle eski ekonominin bir versiyonu olmadığı" (2) şeklinde tanımlarken, çok daha geniş tanımlandığı da görülmektedir: “Yeni ekonomi;

* Beden gücüyle çalışan işgörenlerden ziyade beyin gücüyle çalışan işgörenlere geçişi,

* İletişim teknolojilerinin desteklediği global rekabete dayalı bir dünyayı,

* Yeniliklerin ve yaratıcılığın yığın (kitle) üretimden daha fazla önem kazandığı bir anlayışa geçişi,

* Yeni makinaların yerine yeni fikirlerin ve buluşların önem kazandığı bir dünyaya geçişi,

* En az tarımdan sanayi toplumuna geçişte yaşanan farklılıkların yaşanmasını,

* Değişimin inanılmaz ölçüde hızlı olduğu bir yaşam biçimini ifade eden ve

* Bu denli farklılıklarla varlığı ancak bir "devrim" olarak nitelendirilebilecek” bir kavramdır”. (3)

Yeni ekonomi kavramının teknolojik yeniliklerle ve bilişim sektörüyle yakından ilgili olduğu söylenebilmektedir. Temelinde bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı değişim ile bunun üretim, satış, pazarlama ve genel yönetim sistemlerinde yaratılan "yenilikler"i barındıran ekonomiye yeni ekonomi denilmektedir. (4)

Yeni ekonomi kavramını, kimilerinin savunduğu gibi sanal bir olgu olarak algılamamızı zorlaştıran bir takım gelişmeleri de iyi incelemek gerekmektedir . Özellikle son on yılda, dünya ekonomisi ve ABD ekonomisindeki gelişmelere bakıldığında, yeni ekonominin verimliliği, yeniden yapılanmaya yönelik baskıları, küresel niteliği, yol açtığı krizleri ile birlikte yeni ekonominin sistemi nasıl kökünden değiştirip sarstığı ortaya çıkmaktadır. Teknolojideki hızlı gelişmelerin yarattığı bir kavram olarak tanımlanan yeni ekonomi, bilgi teknolojisi sektörü ve etkileri olarak karşımıza çıkmaktadır. (5) Amerikan ekonomisinde sıkça "iş makinası" (1991'den günümüze kadar yaklaşık olarak 20 milyon yeni iş imkanı yarattığı için) olarak da tanımlanmakta olan yeni ekonomi, aynı zamanda "mucize ekonomisi" olarak da ifade edilmektedir. (6)

Eski sektörler önemini, karlılığını, istihdam gücünü, üretim kapasitesini yavaş yavaş yitirirken, yeni sektörler çığ gibi büyüyerek ekonomik büyümenin lokomotifi konumuna gelmektedir. Teknolojik gelişmeyle vücut bulan, büyük ölçüde dijitalleşmeye ve internete bağlı olan yeni ekonomi, tıpkı dominant bir gen misali eski ekonomiyi, yani eski organizmayı kuşatıp yavaş yavaş yok etmektedir. (7)

2. Yeni Ekonominin Özellikleri

Yeni ekonominin temel özellikleri, “yeni ekonomi”yi eski ekonomiden ayırt edici bir maddeleri içermektedir. Bu özellikler;

  • Yeni ekonomi global bir karaktere sahiptir,
  • Bilgi ve yenilik yeni ekonominin anahtar girdileridir,
  • Yeni ekonomi eğitim ve yetenek geliştirme konularına odaklanmaktadır,
  • Küçük ve hızlı gelişen firmalar güçlenen firmalar olmuşlardır,
  • Enformasyon teknolojileri tüm işletmelerde temel kavram olarak ele alınmaya başlanmıştır,
  • Pazarlar ve işletmeler dinamik hal almış ve hızla yeni mesleklerin ortaya çıkışına tanık olunmaktadır,
  • Dijitalleşme (internet ekonomisini, yoğun olarak da elektronik ticareti bu kapsamda değerlendirmek mümkündür) söz konusudur,
  • Araştırma geliştirme faaliyetlerinin arttığı görülmektedir,
  • Küreselleşme ve insan kaynakları profilinde yaşanan radikal değişim söz konusudur
  • Yeni ekonomi yenilik ve yaratıcılık tabanlı bir ekonomidir (8).

Tablo-1 Yeni Ekonomi ve Eski Ekonominin Karşılaştırılması

Konular Eski Ekonomi Yeni Ekonomi
Piyasa Durağan Dinamik
Rekabet Ulusal Düzeyde Global Düzeyde
Organizasyon Hiyerarşik ve Bürokratik Network Temelli
Üretim Kitle Üretimi Esnek Üretim
Firmalarla İlişkiler Bireysel İşbirliği ve Anlaşmalar

Kaynak: Progresive Policy Institute Technology, Innovation and New Economy Project “New Economy Index”, 1998, s.7’den aktaran: Alev Söylemez, Yeni Ekonomi, Boyut Kitapları, İstanbul, 2001 s.23

Belirtilen özellikler, yeni ekonominin daha çok teknolojik tabanlı gelişmelerin ürünü olduğunu, eski ekonominin karşıtı bir kavram olmadığını, değişimin ve gelişimin simgesi olduğunu anlatmaktadır. Ayrıca bu kavram, "varlık anlamında en fazla "değer verdiği" olgu "düşünceler" ve bu düşünceleri üreten beyinler" (9) olarak görülmektedir. İşletmelerde fikir üreten bireyler en değerli varlık konumuna gelmiştir. Dolayısıyla yeni ekonomi yaklaşımı ile, yönetici çalışan ayrımının da geleneksel yaklaşımdan oldukça farklılaştığı söylenebilir. Keskin bir hiyerarşiden söz etmek mümkün değildir. Bu özellikleri eski ekonomiyle karşılaştırmalı olarak ayrıntılı bir şekilde Tablo-1 de görmek mümkündür.

3. Yeni Ekonominin Çalışma Hayatına Yansımaları

Yeni ekonominin çalışma hayatına etkileri, istihdam yapısı, yeni iş ve meslekler yaratması, yönetim anlayışını değiştirmesi ve örgütlenme üzerine ele alınacaktır.

3.1. Yeni Ekonomide İşgücü

Modern dünya "işi" ve "işyeri"ni yaşamın merkezi haline getirdi. Geleneksel toplumda "evde çalışan" insanlar, artık "fabrikalarda çalışma"ya başladılar. İş, aileden ayrıldı. Ancak bu eğilim günümüzde tekrar tersine döndü. İş, yeniden eve dönme eğilimine girdi, böylece çoğu kez adına "sanal işgücü" diyebileceğimiz, yeni bir işgücü türünün, diğer bir ifade ile bilgi işçisi olarak nitelendirilen ve ileri düzeyde enformasyon teknolojilerini kullanabilen işgücünün günümüzde hızla yayıldığına tanık olunmaktadır. (10) Yeni ekonominin işgücünün becerileri artık öyle çeşitli ve öyle hızlı değişmektedir ki, geçmişteki gibi işgücünün yerine ucuza yenilerini alınması mümkün olamamaktadır. Dolayısıyla hızlı değişen teknoloji ve yenilikler karşısında bunları kullanabilecek beceri ve bilgiye dayalı işgücü büyük önem kazanmaktadır. (11)

Yeni ekonomide, süreci parçalama yerine sinerji temeli, kaba anlamda mülkiyet yerine, risk sermayesi ve entelektüel sermayeye odaklandığı görülecektir. (12) Yeni ekonomi ile birlikte yenilen pek çok kavram, yaklaşım, anlayış ve yönetsel tekniğin olduğu, yeni fikir ve buluşların dört yana doğru hızla hareket ettiği de anlaşılmaktadır.

Yeni ekonomi ile birlikte işgücünde aranan niteliklerin arttığı görülmektedir. Temel özellikleri, yaratıcılığı yüksek, sorumluluk alabilen, yetkiyi kullanabilen, sürekli gelişmeye açık, yenilikleri takip eden, esnek hareket yeteneğine sahip, analitik düşünen, astlarına yetki devredebilen, teknolojiyle barışık olma, katılımcı ruha sahip, grup çalışmasına yatkın olma şeklinde sıralanabilir. Bunun yanında "yaşam boyu öğrenme" düşüncesine yatkınlık, geniş bir alana yayılmış uzmanlık ve işbirlikçi bir yaklaşıma sahip olma (Bkz.Tablo:2), yeni ekonomide görev alacak işgücünü başarılı kılacak anahtar yaklaşımdır.

Yeni ekonominin işgücü, "bağımsız" ve "üretken"dir. Geleneksel işgücünden farklı olarak daha iyi eğitim görmüş, son derece vasıflı ve uzmanlaşmış işgücüdür. Rutin işlerden hoşlanmaz; değişime, belirsizliğe ve esnek örgütlenmeye alışkındır. Dolayısıyla yeni vasıflara ve değerlere uyum sağlamada çok başarılıdır. (13) İşgücünün, bireysel yaşam kalitesine özen göstermesi de aranan diğer bir özelliktir. Yaşam kalitesi bireyin çalışma ortamındaki davranışlarına ve yaşamına dikkat etmesi, arkadaş ve iş çevresinde sağlıklı ilişkiler kurması gibi pek çok faktörü kapsamaktadır. (14) Dolayısıyla yeni ekonominin işgücü sadece çalışma yaşamındaki diğer bir ifade ile "çalışma yaşamı alanı"ndaki kalite ile değerlendirilmemekte, aynı zamanda "çalışma dışı yaşam alanı"ndaki kalite ile de değerlendirilmektedir.

Tablo-2 İşgücünün Eski Ekonomideki ve Yeni Ekonomideki Temaları

Kriterler
Eski Ekonomi
Yeni Ekonomi
Politik Hedefler Tam İstihdam Yüksek Reel Ücret ve Gelirler
Uzmanlıklar Belirli İşlerde Uzmanlık Geniş Uzmanlık Alanı ve Farklı Alanlarda Uygulama
Gerekli Eğitim Bir Uzmanlık Alanı ve Derece Yaşam Boyu Öğrenme
Çalışan-Yönetim İlişkisi Muhalif İşbirlikçi
İstihdamın Doğası Durağan Riskli ve Fırsatlar Piyasası
Kariyer Hiyerarşik İlerleme (Dikey) Ağ Tipi Kariyer İlerlemesi (Yatay ve Dikey)
İşgücünün Yapısı Mavi Yakalı - Kısmen Beyaz Yakalı (Büro Elemanı) Beyaz Yakalı-Altın Yakalı

Kaynak: Söylemez, a.g.e. s.23’den yararlanılarak hazırlanmıştır.

3.2. Yeni Ekonominin İstihdama Etkisi

Yeni ekonominin istihdam boyutu dikkate alındığında iki temel görüşten bahsetmek mümkündür. İlki; yeni ekonominin istihdam artırıcı boyutunun bulunması, ikincisi ise; yeni teknolojilerle beslenen yeni ekonominin geleneksel yapıya sahip bazı işleri ve istihdamı daraltacağıdır. Yeni ekonomi ile birlikte üretim ve hizmet sektöründe rutin işler için işçi talebinin azalacağı, yalnızca ileri derecede vasıflı teknisyenler ve yöneticiler için bir gelecek olduğu görüşü ileri sürülmektedir. (15)

Teknolojik değişimin ortaya çıkardığı yeni istihdam alanları arasında, önemli miktarda ticari ve sosyal faaliyeti fiziksel alandan interaktif, dijital ve açık standartları taşıyan, örneğin internet, interaktif televizyon sistemleri, vb. içeren “network” devrimi zikredilebilir. (16) Böylelikle yeni ekonominin dinamiği olan bilgisayar ve network şebekeleri istihdamın en yoğun yaşanacağı alanlar olarak göze çarpmaktadır. Yeni ekonomi istihdam yaratılmasında coğrafi sorunları da ortadan kaldırıyor. Yeni pazarlama kanallarının yaratılması, geniş ürün ve hizmet ağları, çağrı merkezleriyle genişletilmiş müşteri hizmetleri ve artırılan pazarlama ve reklam sayesinde istihdam da artıyor. (17)

3.2.1. Yeni Ekonomide Yeni İşler ve Meslekler

Geleneksel ekonominin ve iş yapış şekillerinin yerini yavaş yavaş yeni ekonomi trendleri almaya başladı, şirketlerin insan kaynağı ihtiyaçları farklılaştı. Şirketlerin yeni ekonomiye uyum sağlama çabalarıyla, geleneksel iş yapış modellerini on-line iş yapış modellerine dönüştürme çabaları ve ‘start-up’ şirketlerin kurulması; internette bilgi ve deneyim sahibi kişilerin istihdam edilmesini zorunlu kılıyor. (18) Yeni ekonomi ile pek çok yeni işin ve mesleğin ortaya çıktığı da görülmektedir. Bu gelişmeler doğrultusunda, ABD son yıllarda yaklaşık olarak 20 milyon işin yaratıldığı öne sürülmektedir. (20) Bu konuda bir çok örnek görülmektedir.

Yeni ekonominin meslekleri olarak nitelendirilen yeni işler ve meslekler aşağıda sıralanmıştır:

* Mühendislik, bilim ve bilgisayar sistemleri, elektrik ve elektronik mühendisliği,

* Merkezi ofis sistemi uzmanları,

* Elektronik yarı iletken uzmanları,

* Sistem analistleri,

* Veri işleme işleriyle uğraşanlar,

* Dublaj veri operatörleri, es ve görüntü uzmanlığı,

* Karar alma danışmanlığı, Bireysel Yatırım Danışmanlığı

* Siber Pazarlamacılık

* Akustik uzmanlığı

* Teknoloji Hukuku Uzmanı

* İnfografikerlik, Webmaster, Web Tasarımcılığı (19)

3.2.2. İşsizlik ve İstihdamın Daralması

Yeni ekonomi her ne kadar yeni işlerin ve yeni mesleklerin istihdamını arttırsa da gözden kaçırılmaması gereken iki husus vardır. Bunlardan ilki, yeni ekonominin gelişimi ile birlikte, geniş istihdam kabul eden sanayi üretimi güç kaybetmiş, bunun yerine daha çok teknolojiye dayalı üretim gelişmiş, bu gelişme ile işgücüne duyulan talep azalmıştır. İkinci husus ise; yeni ekonominin yeni işsizlerin oluşması eğilimini üzerinde barındırmasıdır. Özellikle hızlı teknolojik değişimle iç içe yaşayan bu sistem, işsizlik konusunda son derece riskli bir yapıya sahiptir. Bu duruma bankacılık sistemi örnek verilebilir. Otomasyonla başlayan çalışanları tehdit eden süreç; bireysel bankacılık işlemleri, internet bankacılığı ve benzeri uygulamalarla her geçen gün çalışanları daha fazla oranda tehdit etmektedir.

Teknoloji şirketleri olarak bilinen ve insanların hayranlıkla izledikleri dot.com’ların beklenilen başarıya ulaşamamalarının (Şirketlerin Nasdaq Borsasındaki hisse senetlerinin hızlı değer kayıpları) faturalarının çalışanlara kesildiği görülmektedir. Challenger, Gray and Christmas isimli insan kaynakları şirketinin araştırmasında göre, 1999’un aralık ayından beri tam 41515 internet çalışanı işini kaybetmiştir.

*Dünyanın en büyük mikroçip üreticisi Intel, daha önce açıkladığı kar hedeflerine ulaşamayacağını ve işgücünden de 5 bin kişilik bir kısıntıya gideceğini açıklanmıştır. Cisco Systems da üretim maliyetlerini aşağıya çekmek için bir dizi önlem alacağını duyurmuştur.

*Son çeyrekte 395 milyon dolar zarar açıklayan Lucent Technologies, maliyet kısıntısı ve işgücü azaltma planları doğrultusunda 10 bin kişiyi işten çıkarıyor. Şirket bunun sonucunda bir senede yaklaşık 2 milyar dolar tasarruf edeceğini bildirmiştir. (21)

*AOL-Time Warner birleşmesinin ardından başlayan yeniden yapılanma süreciyle birlikte CNN’nin internet kadrosundan 100 kişinin işini kaybetmesi bekleniyor.

*Son bir yılda 225 çalışanını işten çıkaran Altavista, 200 kişinin daha işine son vermiştir.

*New York Times Dijital Ocak 2001’de 70 kişinin işine son vermiştir.

*Rupert Murdoch’ın internet yatırımlarını kısmasıyla birlikte News Corp Dijital 200 kişiyi işten çıkarmıştır.

*Amerikan NBC televizyonu ise reklam gelirlerindeki düşüşü gerekçe göstererek internet bölümünden 150 kişinin işine son vermiştir. (22

Dikkat çekici bir nokta, işten çıkarmalar konusundaki örnekler, yeni ekonominin işleyişinin geleneksel ekonomiden çok fazla farklı olmadığı yönündedir.

2.4. Yeni Ekonomide Yönetim

Yeni ekonominin ile işletmelerin yönetim yaklaşımında da değişim görülmektedir. Özellikle disipline dayalı, otoriter ve katı bürokratik süreçlerin, yönetim felsefesinin, yeni ekonomiyle birlikte giderek esnekleştiği bilinmektedir.

Yeni ekonominin bilgi işçisinin bireyselliği son derece güçlüdür, iş hakkında bilgi işçileri çoğu kez üstlerinden daha çok bilgiye sahiptirler; dolayısıyla onları endüstri toplumunun mal üretimi sürecinde olduğu gibi yukarıdan verilen kesin talimatlarla yönetmek imkansız hale gelmiş ve üretim sürecini ağırlıkla artırmıştır. (23)

*Firmaların geçirdikleri yapısal değişiklikler yeterli olmamakta, bu değişimin organizasyon şemasında, insan kaynaklarında ve piyasa stratejilerinde yapılacak değişikliklerle desteklendiği ve gelişen yönetim felsefesi "esneklik" kavramına sıklıkla yer verildiği görülmektedir. Hiyerarşiye dayalı organizasyon yapısından ekip çalışmasına, dairesel hiyerarşiye kayan bir organizasyon eğilimi ortaya çıkmıştır.

Yeni ekonomi ile "karmaşık insan" olarak nitelendirilebilecek olan bilgi yoğun çalışan işgücünün yönetilmesi, özellikle ortak bir örgüt kültürü oluşturabilmek oldukça güç olacaktır. Çok farklı özellikleri bulunan bu işgücünün, ortak motivasyon ve misyona yönlendirilmesinde önemli sorunlarla karşılaşılacaktır. Daha fazla esnek, daha fazla bireysel çalışma ve kişisel çalışma tarzını benimsemeleri, yeni ekonominin işgücünün ortak amaçlar için bir araya gelmelerini engelleyen önemli unsurlardır.

Bireylerin yetki ve sorumluluk düzeyleri, yönetsel katılım ve esnek yönetilme yaklaşımları önemi artan uygulamalar olacaktır. Yönetimin esnek bir yönetim anlayışını benimsemesi, çalışanlarını geliştirme ve yetkilendirme süreçlerini uygulamaya koyması, örgütsel başarı açısından önemli olacaktır. Sonuç olarak, yeni ekonomide yönetim-çalışan ilişkisinin işbirliğine dayalı, stratejik ortaklıkların yürütüldüğü ve hiyerarşinin çok fazla dikkate alınmadığı bir anlayışa dayandığı gözlenecektir.

2.5. Yeni Ekonomide Örgütlenme

Yeni ekonomi, yüksek vasıf düzeyine sahip, nitelikli ve zihin gücünü kullanan işgücünü temsil etmektedir. Bu yönüyle yeni ekonominin aktörlerinin çoğunlukla bilgi işçilerinden oluşyuğununu söylemek münkündür. Dolayısıyla yeni vasıflara ve değerlere dayanan yeni ekonominin işgücünün (bilgi işçisi) toplumda ağırlık kazanması aralarında sendikalarında bulunduğu pek çok kurum için derin anlamlar taşımaktadır. (24)

Yeni ekonominin bilgi işçileri kolay kolay ikame edilemezler, bu sebeple işveren karşısında pazarlık güçleri yüksektir; kendi haklarının korunması için kitle örgütlerine, mavi yakalı işçiler kadar ihtiyaç duymamaktadırlar. Gerektiğinde tek kişilik grev yapabilmektedirler. Mevcut işgücünü sendikaların çatıları altında toplayabilmeleri imkansız gelmiştir. Dolayısıyla yüksek vasıflı işgücünün, işçi örgütlerine ilgi göstermeyeceği ve sendikalaşmaya uzak olması doğal olarak görülebilir. (25) Diğer bir anlatımla, sanayi sektöründen hizmetle sektörüne geçişin hızlanması ile; mavi yakalı işgücünden, örgütlenmeye gerek duymayan beyaz yakalı işçiye dönüşümün yaşanması örgütlenmeyi azaltmıştır. İşgücünün her an işini kaybetme riskini taşıması nedeniyle (işsizlik konusunda teknoloji şirketlerindeki olumsuz sonuçların işgörenlere işsizlik olarak döndüğünü belirtilmişti), örgütlenmenin işgücü lehine olacağı bilinmektedir. Bu noktada bireylerin örgütlenmelerinin ne denli önemli olduğu ortaya çıkmaktadır. Internet sektöründe çalışan kişilerin (siber grev) grev yaptığına dair bazı gazete haberlerine rastlamak mümkünse de, örgütlenmenin ve örgütlü işgücü hareketinin son derece düşük düzeyde olduğu bilinmektedir.

Örgüt içinde bireysel kültürün yaşanması, bireylerin grup kültüründen uzaklaşmalarına neden olabileceği gibi, işletmedeki çalışma arkadaşlarına karşı yabancılaşmalarına da yol açabilecektir. Özellikle bireysel çalışma şekliyle birey, diğer örgüt üyelerinden soyutlanmakta ve bununla birlikte örgüte karşı etkisizleşmektedir. Bu unsurlar dikkate alındığında yeni ekonomide örgütlenme açısından ortak bir bilincin ve misyonun olmadığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla her birey kendi çalışma kültürünü, çalışma tarzını ve çalışma ortamını oluşturarak, daha fazla bireyselleşecek dolayısıyla da grup dinamiğinden ve grup kültüründen uzaklaşacaktır. Bu durum sonucunda işgörenlerin örgütlenme potansiyeli de zayıflayacaktır.

Sonuç:

Yeni ekonomi, bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimiyle değer kazanmıştır. Üretimi, çalışanı, yönetimi ve pazarlaması, geleneksel anlayışa göre oldukça farklılaşan bu yaklaşımda birey; çok daha fazla etkin, verimli, yaratıcı ve güçlendirilmiş olarak çalışma hayatında yerini almaktadır.

Yeni ekonomi ile birlikte yönetim anlayışında önemli değişikliklere rastlanılmakta; özellikle hiyerarşinin ortadan kalktığı, daha esnek yönetim felsefesinin uygulandığı bir süreç ortaya çıkmaktadır. İletişimde hiyerarşi önemini yitirmekte, iş sürecinde her bir birey, statüsüne dikkat edilmeksizin aktif bir rol üstlenmektedir.

Yeni ekonomi, bir yandan işsizliği azaltacak yeni işler yaratmakta, yeni mesleklerin oluşumunu sağlamakta; diğer yandan etkisizleştirilmiş ve örgütlenmemiş bireylerin son derece korumasız bir şekilde istihdam edilmelerine yol açmaktadır. Yeni ekonomi şirketlerinde yaşanan kayıplar, ya işsizlik ya da ücret indirimi şeklinde çalışanlar aleyhine işlemektedir.

 Sonnotlar

(1) Hakan Altıntaş, Yeni Ekonomi İçerisinde Internet Olgusunun Pazarlama Açısından Yarattığı Değişimler, Bilgi ve Toplum, Sayı:3, 2001, s.135

(2) İpek Cem, Yeni Ekonomi, Sabah Gazetesi, 21.08.2000

(3) Encyclopedia of the New Economy, Wired Digital Economy, [http://www.hotwired.com/lycos.com]

(4)Korkmaz İlkorur, Dijital Bölünme, Yeni Binyıl Gazetesi

(5) Dilhan Uncu, Yeni Ekonomi Kaosu, http://www.hurriyet.com.tr/insan/turk/00/04/23/inshab/25ins.htm

(6) Mike Knetter, The New Economy: Facts and Fictions, Fall 1999,

[http://www.zingweb.com/tuck_paradigm.sav/articles/knetter_newec.html]

(7) http://www.foreigntrade.gov.tr/ead/ekonomi/sayi3/yeniekon.htm

(8) NGA Online: The New Economy: An Overview

(9) Cem, a.g.e.

(10) Veysel Bozkurt, Enformasyon Toplumu ve Türkiye, Sistem Yayıncılık, 2001, ss 151-153

(11) Memet Zencirkıran, Küreselleşme: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Bilgi ve Toplum, Sayı:3, 2001, s.176

(12) Şeref Oğuz, Yeni Ekonomi, Yeni Binyıl Gazetesi, 21.05.2000

(13) Bozkurt, a.g.e., s.134

(14) NGA Online: The New Economy: An Overview

(15) R.S.,Barley; The New World of Work, British-North American Research Committee, London,1996’dan aktaran: Toker Dereli, Teknolojik Değişmeler, Çalışma İlişkileri ve Yeni İstihdam Türleri, İşgüç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt:3 Sayı:2, 2001 [http://www.isguc.org/tdereli1.htm]

(16) Dereli, a.g.e.

(17) Yeni Ekonomi Yeni İstihdam, http://www.ekolay.net:5214/haber/global_ekonomi/h59.asp

(18) Burak Argun ve Taylan Kovanlıkaya’nın 3 Aralık 2000 Milliyet Gazetesi, Ekonomi Eki

(19) The Emerging Digital Economy; http://www.ecommerce.gov/EmergingDig.pdf , s.80'den aktaran:Bozkurt, a.g.e., s.207, Argun ve Kovanlıkaya, a.g.e.

(20) Yeni ekonomi çabuk eskidi, e-kolay.net internet sitesi, 13.03.2001,

http://www.e-kolay.net/haber/haber.asp?PID=100&HID=1&haberID=4819

(21) Yeni ekonomi krizi çalışanları vurdu, NTVMSNBC Haber Portali,

http://www.ntvmsnbc.com/news/58934.asp

(22) e-işsizler ordusu büyüyor, http://www.ntvmsnbc.com/news/58966.asp

(23) Bozkurt, a.g.e., s.285

(24) Bozkurt, a.g.e., s.134

(25) Bozkurt, a.g.e., s.142

 Kaynaklar:

* ARGUN, Burak ve KOVANLIKAYA Taylan; Milliyet Gazetesi , Ekonomi Eki, 3 Aralık 2000.

* BOZKURT, Veysel; Enformasyon Toplumu ve Türkiye, Sistem Yayımcılık, 2000.

* CEM, İpek; Yeni Ekonomi, Sabah Gazetesi, 21.08.2000.

* DERELİ, Toker; Teknolojik Değişmeler, Çalışma İlişkileri ve Yeni İstihdam Türleri, İşgüç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt:3 Sayı:2, 2001 [http://www.isguc.org/tdereli1.htm]

* e-işsizler ordusu büyüyor, http://www.ntvmsnbc.com/news/58966.asp

* Encyclopedia of the New Economy, Wired Digital Economy, [http://www.hotwired.com/lycos.com]

* http://www.foreigntrade.gov.tr/ead/ekonomi/sayi3/yeniekon.htm

* İLKORUR, Korkmaz; Dijital Bölünme, Yeni Binyıl Gazetesi

* KNETTER, Mike; The New Economy: Facts and Fictions, Fall 1999,

[http://www.zingweb.com/tuck_paradigm.sav/articles/knetter_newec.html]

* NGA Online: The New Economy: An Overview

* OÄžUZ, Şeref; Yeni Ekonomi, Yeni Binyıl Gazetesi, 21.05.2000.

* SÖYLEMEZ, Alev; Yeni Ekonomi, Boyut Kitapları, İstanbul, 2001.

* UNCU, Dilhan; Yeni Ekonomi Kaosu, 23.04.2000,

http://www.hurriyet.com.tr/insan/turk/00/04/23/inshab/25ins.htm

* Yeni Ekonomi Çabuk Eskidi, 13.03.2001,

http://www.e-kolay.net/haber/haber.asp?PID=100&HID=1&haberID=4819

* Yeni ekonomi krizi çalışanları vurdu, NTVMSNBC Haber Portali,

http://www.ntvmsnbc.com/news/58934.asp

* Yeni Ekonomi - Yeni İstihdam http://www.ekolay.net:5214/haber/global_ekonomi/h59.asp

* ZENCİRKIRAN, Memet; Küreselleşme: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Bilgi ve Toplum, Sayı:3, 2001

 * Bu makale yazarın editörlüğünü yaptığı "Çalışma Yaşamında Dönüşümler" isimli kitapta yayınlanmıştır.

63090 kez görüldü, 2 kez indirildi.

<< --
 
EBSCO
PROQUEST
CABELLS DIRECTORY
INDEX COPERNICUS
SOCIOLOGICAL ABSTRACTS
ASOS Akademia Sosyal Bilimler Index
Üye Girişi
DUYURULAR/HABERLER
Dergide yayınlanan yazılardaki görüşler ve bu konudaki sorumluluk yazarlarına aittir.
Ampirik veriler, değerlendirme sürecinde hakem veya hakemler tarafından talep edilirse, yazar veya yazarlar ilgili verileri paylaşırlar.
Bu verilerin bir başka çalışmada kullanılmaması esastır.
© 2000 - 2024 İş,Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi